Otyłość i chirurgiczne możliwości leczenia

Definicja:
Otyłość (łac. obesitas) – patologiczne nagromadzenie tkanki tłuszczowej w organizmie, przekraczające jego fizjologiczne potrzeby i możliwości adaptacyjne, mogące prowadzić do niekorzystnych skutków dla zdrowia.

W 1997 roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała otyłość za światową epidemię. Mimo iż od tego momentu minęło już wiele lat jej zasięg i częstość występowania w krajach rozwiniętych stale rośnie. Otyłość patologiczna staje się obecnie jednym z najistotniejszych czynników ryzyka ciężkich chorób przewlekłych takich jak: nadciśnienie tętnicze, cukrzyca typu II, choroba niedokrwienna serca, kamica pęcherzyka żółciowego, zespoły zwyrodnieniowe stawów i wielu innych, znacząco skracając życie chorych. U pacjentów otyłych wykazano również większą zapadalność na niektóre nowotwory. Etiologia otyłości jest wieloczynnikowa. Należą do nich czynniki genetyczne, środowiskowe oraz styl życia. Najczęstszą przyczyną pozostają jednak niewłaściwe nawyki żywieniowe, nieproporcjonalne do aktywności fizycznej chorego. Na otyłość szczególnie narażeni są pacjenci o uwarunkowanych genetycznie predyspozycjach.

Aktualnie dostępne zachowawcze metody leczenia patologicznej otyłości (niskokaloryczna dieta, rozmaite preparaty farmakologiczne, zmiana stylu życia) zazwyczaj okazują się nieskuteczne. W około 92% przypadków spadek wagi ciała okazuje się niewystarczający, bądź też w najlepszym razie nietrwały. Odsysanie tłuszczu z powłok ciała również nie ma znaczącego pozytywnego wpływu na niekorzystne procesy metaboliczne pacjenta.

W chwili obecnej jedynie radykalne leczenie operacyjne powoduje skuteczną i długotrwałą utratę masy ciała, odwraca katastrofalne w skutkach powikłania metaboliczne i istotnie przedłuża życie chorego. Nowopowstała dziedzina medycyny zwana chirurgią metaboliczną (bariatryczną) stosując metody zabiegowe uzyskuje sukcesy nie tylko w leczeniu otyłości lecz również osiąga obiecujące rezultaty u pacjentów z cukrzycą czy nadciśnieniem.

Najbardziej rozpowszechnionym i prostym do obliczenia wskaźnikiem wagi jest tzw. Body Mass Index (BMI). Obliczamy go dzieląc masę ciała w kilogramach (kg) przez wzrost wyrażony w metrach podniesiony do kwadratu (m2). Uzyskaną w ten sposób wartość interpretujemy w następujący sposób:

  • < 16,0 – kacheksja
  • 16,0–16,99 – wychudzenie
  • 17,0–18,49 – niedowaga
  • 18,5–24,99 – wartość prawidłowa
  • 25,0–29,99 – nadwaga
  • 30,0–34,99 – otyłość I stopnia
  • 35,0–39,99 – otyłość II stopnia (kliniczna)
  • pow. 40,0 – otyłość III stopnia (patologiczna)
  • pow. 50,0 – super otyłość (morbit obesity)
  • pow. 60,0 – super-super otyłość (morbit-morbit obesity)