Ośrodek Chirurgicznego Leczenia Otyłości w Wejherowie

Aspekty psychologiczne

Czy psychika ma związek z otyłością? Tak, choć w każdym przypadku jej rola może być inna. Oprócz swojej zasadniczej „fizjologicznej” funkcji jedzenie pełni również inne tzw. „psychologiczne” funkcje:

• Jedzenie jako nagroda
• Jedzenie jako rozrywka, przyjemność
• Jedzenie jako sposób na radzenie sobie z sytuacjami trudnymi, stresowymi
• Jedzenie jako sposób okazywania miłości

Nie zawsze te psychologiczne funkcje spożywania pokarmów prowadzą do otyłości, ale dla wielu osób otyłych jedzenie staje się w pewnym sensie „nałogiem” stanowiąc istotny problem.

Warto zastanowić się czy pewne sytuacje z którymi masz na co dzień do czynienia prowokują Cię do jedzenia. Czy widok jedzenia, widok jedzących ludzi, zapachy z kuchni, zakupy żywności, samo przygotowywanie potraw bądź nawet rozmowa o jedzeniu powodują u ciebie zwiększone łaknienie i chęć zjedzenia czegokolwiek.

Zastanów się czy również Twój stan psychiczny może powodować zwiększone łaknienie. Czy więcej zjadasz gdy jesteś smutny, zdenerwowany, gdy odczuwasz przemęczenie lub niepewność. Czy może apetyt wzmaga u ciebie samotność i znudzenie? Uświadomienie sobie powyższych zależności stanowi pierwszy krok w staraniach o zapanowanie nad patologicznym łaknieniem i unikanie takich sytuacji gdy to apetyt przejmuje nad Tobą kontrolę.

Co robić, aby posiłek, nie zamienił się w epizod objadania się

• Podczas posiłku nie wykonuj innych czynności (czytanie, oglądanie telewizji, surfowanie w internecie itp.). Skup się wyłącznie na posiłku.
• Unikaj jedzenia "automatycznego" np. w kinie, podczas jazdy samochodem.
• Posiłek powinien mieć swoje miejsce i oprawę – przy stole, żadnych dystraktorów, żadnego jedzenia na stojąco, na ulicy, przy biurku w pracy (jeśli nie ma takiej możliwości to chociaż je wtedy uprzątnij, przygotuj serwetkę lub coś podobnego).
• Zabieraj ze sobą tylko tyle jedzenia ile masz zjeść – podczas posiłku, nawet w zasięgu wzroku, nie powinno być innego jedzenia. Wszelkie dodatkowe porcje powinny być wcześniej przewidziane i spożywane wyłącznie w ustalonym miejscu, w ramach zaplanowanego posiłku.
• Po posiłku należy opuścić miejsce jego spożywania.
• Nie należy gromadzić jedzenia w domu, zwłaszcza produktów gotowych do spożycia, słodyczy przekąsek. Im więcej rzeczy jadalnych pod ręką tym większa pokusa.
• Na zakupy chodź zawsze najedzona/y, z listą. Nie kupuj niczego z poza listy.
• W miarę możliwości nie przygotowuj jedzenia dla innych (zwłaszcza duże grupy ludzi). Próbując każdej potrawy, ciężko kontrolować ile się zjada.
• Wyrzucanie jedzenia (zostawianie go na talerzu) to nie przestępstwo – warto spróbować eksperymentu z celowym zostawianiem części porcji.
• Staraj się jeść regularnie 5-6 posiłków dziennie (3 większe posiłki i 2 -3 przekąski). Staraj się jeść co 3-4 godziny. Jest wtedy większa szansa, że unikniesz objadania się wieczorami.

Rola rodziny i najbliższych w "wychodzeniu z otyłości"

Nie ma jednego czynnika powodującego otyłość. Nadmierna masa ciała powstaje jednak najczęściej, gdy na wrodzone skłonności nałożą się nieprawidłowości polegające, w głównej mierze, na małej aktywności fizycznej i siedzącym trybie życia połączonych z nieprawidłowym sposobem odzywiania się.

Warto zwrócić uwagę, że postawy wobec jedzenia i aktywności, oraz nawyki z nimi związane, wywodzą się głównie z naszych domów rodzinnych. Wiele z nich, jak na przykład brak stałych pór posiłków, objadanie się, nagradzanie słodyczami, niska aktywność fizyczna, wiąże się bardzo mocno z otyłością w życiu dorosłym.

I tak jak rodzina ma wpływ na kształtowaniu się nieprawidłowych wzorców zachowań prowadzących do nadmiernej masy ciała, tak też może bardzo mocno pomóc w wychodzeniu z otyłości.

Pacjenci po zabiegu muszą praktycznie na nowo uczyć się innych, zdrowych sposobów odżywiania się oraz wzorców aktywności, które staną się częścią codziennej rutyny. Nie jest to prostym zadaniem, dlatego wsparcie i zaangażowanie najbliższych jest tutaj kluczową sprawą.

Dla wielu osób współuczestniczenie bliskich w nowym sposobie odżywiania np. unikanie słodyczy i słonych przekąsek, spożywanie wspólnie lekkostrawnych potraw, regularne pory psiłków czy też udział w aktywnościach fizycznych np. wspólne spacery czy wyjścia do klubu fitness lub na basen, mogą stać się bardzo istotnym elementem w podtrzymywaniu motywacji. Wydaje się jednak, że nie zawsze jest to konieczne. Często najbardziej istotnym rodzajem wsparcia jakiego oczekują osoby zgłaszajace się do Chirurgicznego Leczenia Otyłości jest po prostu akceptacja ich decyzji i bycie przy nich.

Z kolei traktowanie operacji przez bliskich jako pójście na łatwiznę czy też w kategoriach porażki, sprawia, że osoby rozważajace ChLO często jeszcze bardziej zamykają się w sobie i przeżywają wiele negatywnych emocji. Takie doświadczenia dodatkowo potegują ryzyko nieprawidłowych zachowań jak np. objadane się, brak aktywności fizycznej w rezultacie niwecząc efekty zabiegu operacyjnego

W jaki sposób najbliżsi mogą pomóc w zmaganiach z otyłością

• Nie ukrywać jedzenia przed odchudzającym się. Znajdzie je i tak a będzie tym w pewnością urażony
• Nie unikać sytuacji spotkań z ludźmi, bo to rodzi złą samoocenę i prowokuje urazy w rodzinie
• Nie spodziewać się i nie wymagać idealnych wyników odchudzania. Są okresy lepsze i gorsze.
• Nie krytykować i nie dawać pouczeń, bo to rzadko pomaga. Odchudzający potrzebuje wsparcia dla poprawy a nie pogorszenia samopoczucia
• Nie obciążać za wszystko osoby otyłej
• Wsparcie i zachęta dają lepsze wyniki niż oskarżanie i zawstydzanie

Powinno się zatem:

• Utrzymywać pozytywny stosunek do odchudzania
• Dbać o wypoczynek rodziny
• Darować chwilowe błędy i niepowodzenia
• Pomagać w przygotowaniu diety
• Wspólnie ćwiczyć np. spacery będą doskonałą okazją do wspólnej rozmowy